Hoe stimuleer je gezondere keuzes onder supermarktmedewerkers?

Probleem

Of iemand gezond of ongezond eet hangt af van veel verschillende factoren. Zoals de eigenschappen van de voedingsmiddelen zelf, hoe het eten smaakt, ruikt of eruit ziet. Maar ook aangeleerd eetgedrag en invloeden van buitenaf bepalen wat wij eten. Bijvoorbeeld of iemand geld en kennis heeft om gezonde voedingsmiddelen te kopen. Of het voorbeeldgedrag van ouders en vrienden. Ook eten mensen vaker voedsel dat ze makkelijk kunnen krijgen, dan voedsel waar ze meer moeite voor moeten doen.

Ongezonde voedingskeuzes, zoals de consumptie van energierijk eten en drinken met veel suiker en verzadigd vet in combinatie met weinig fruit en groente, dragen bij aan een ongezond voedingspatroon. Dit kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen zoals overgewicht, hart- en vaataandoeningen, kanker en diabetes (RIVM).

Doel van het onderzoek

Binnen een supermarkt in Rotterdam is geconstateerd dat de medewerkers, met name de jongere (15-23 jaar), tijdens werktijd kiezen voor ongezonde voedingsmiddelen wanneer zij iets halen in de winkel. Dit draagt bij aan een ongezond voedingspatroon en uiteindelijk aan ongezonde medewerkers. In Gezond Super wordt onderzocht hoe het huidige consumptiegedrag van medewerkers van de supermarkt eruitziet, wat de determinanten van hun keuzes zijn en wordt geadviseerd over het stimuleren van gezondere keuzes bij de medewerkers.

Het onderzoek

Het supermarktfiliaal waar dit onderzoek is uitgevoerd heeft ongeveer 110 medewerkers, waarvan ongeveer 75% onder de 25 jaar oud is. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een enquête en diepte-interviews. De enquêtes zijn om een algemene indruk te krijgen, de interviews zijn bedoeld om dieper in te gaan op de voedingskeuzes van medewerkers. De focus lag vooral op medewerkers met een leeftijd tussen de 15-23 jaar. We hanteren voor een gezonder voedingspatroon criteria van het Voedingscentrum op basis van de Schijf van Vijf en de door hen gecategoriseerde voorkeursproducten, dagkeuzes en weekkeuzes.

Resultaten

Tweederde van de werknemers van de supermarkt vond zichzelf ongezond tot matig ongezond eten. Driekwart zei hetzelfde over het consumptiegedrag van collega’s. Factoren die bijdragen aan dit ongezonde gedrag zijn zogezegd: geen tijd, prijs van gezond eten, beschikbaarheid van gezonde producten (incl. faciliteiten), motivatie, sociale norm en smaak. Een deel van de medewerkers gaf ook aan niet graag geld uit te geven in de supermarkt.

Op basis van de resultaten van de enquêtes en interviews heeft Healthy’R geadviseerd over mogelijke nudge(s) of interventie(s) om supermarktmedewerkers te stimuleren gezondere voedingskeuzes te maken tijdens werktijd.

Aanbevelingen

Oplossingen om de medewerkers te stimuleren gezondere consumptiekeuzes te maken moeten gezocht worden in veranderingen in de omgeving, niet in games of apps. Om dit te bereiken is een interventie met meerdere componenten nodig. Hierbij kan gedacht worden aan: een maaltijdvergoeding bieden die hoog genoeg is voor gezonde en lekkere kant-en-klare opties, gezonde en hygiënisch verpakte snacks aanbieden, de kennis over gezonde voeding vergroten door, enthousiaste werknemers het goede voorbeeld laten geven en een watercooler neerzetten in de pauzeruimte.