Hoe bevorder je een gezondere keuze in schoolkantines?
Gezonde leefomgeving & leefstijl – Healthy Picks
Probleem
In Rotterdam is in 2018 24,7% overgewicht onder 12- en 13-jarigen geconstateerd (Staat van de Jeugd 2019, CJG Rijnmond). De keuzes die jongeren maken wanneer het op voeding aankomt, zijn van grote invloed op de toename van obesitas. Als jongeren naar de middelbare school gaan krijgen zij meer autonomie wat betreft hun voedselkeuzes. Ze maken dan hun eigen afwegingen bij het kiezen van een gezond of ongezond voedsel. Aangezien jongeren veel eetmomenten doorbrengen op school speelt het aanbod van voedingsmiddelen op school een belangrijke rol en is dit een kansrijke omgeving om hen te stimuleren een gezondere keuze te maken. Daarom is het Healthy Picks onderzoek opgezet.
Doel
Het Healthy Picks project heeft als doel scholen te adviseren over hoe een gezonde schoolkantine kan worden gecreëerd en hoe middelbare scholieren gestimuleerd kunnen worden om ook daadwerkelijk gezonder voedsel en drinken te consumeren.
Het onderzoek sluit aan bij het gemeentelijke programma Lekker Fit! In de Wijk (plan 2019-2022), waar speciale aandacht is voor de uitrol van gezonde kantines op voortgezet- en middelbare scholen.
Onderzoek
Om tot een advies te komen, is onderzoek gedaan naar het consumptiegedrag van middelbare scholieren. Dit is gedaan door middel van registratie van aankopen in de schoolkantine (kassaregistratie), literatuuronderzoek en veldwerkonderzoek in de vorm van interviews en een vragenlijst
Resultaten
Middelbare scholieren kopen in de kantine producten die overwegend ongezond zijn en vallen onder de productgroepen ‘warme snacks’ en ‘zoete en hartige snacks’. Van de gekochte producten valt gemiddeld 80 procent in de categorie uitzonderingsproducten volgens de richtlijnen uit 2020 van het Voedingscentrum.
Uit de interviews komt naar voren dat leerlingen wel voldoende kennis hebben van gezonde voeding en gezonde levensstijl en aangeven hier ook behoefte aan te hebben. De belangrijkste belemmeringen die hen ervan weerhouden gezond te eten zijn: de beperkte variëteit in het huidige aanbod, de gemakkelijke beschikbaarheid van ongezond voedsel, smaak, sociale omgeving en de prijs van het aanbod. Verder is ongezond voedselaanbod (fastfood) gemakkelijk te vinden in de directe omgeving van de scholen. In het algemeen gaven jongeren aan dat het aanbod als “ongezond” en “verleidelijk” werd beleefd. De meerderheid van de middelbare scholieren geeft aan dat ze een gezonder en betaalbaar assortiment willen.