Probleem

Overgewicht is een toenemend probleem binnen Nederland en Rotterdam. Meer dan de helft van de Rotterdammers kampt met overgewicht. Dit verhoogt de kans op verschillende chronische aandoeningen en hangt samen met een lagere kwaliteit van leven. De gemeente Rotterdam richt zich op het stimuleren van een gezond voedingsaanbod in Rotterdam. Hierbij wordt onder andere gestart met het aanpassen van het voedingsaanbod van de lokale Huizen van de Wijk.

Onderzoek

Healthy’R heeft de kansen en belemmeringen voor het gezond maken van de voedselomgeving in de Huizen van de Wijk in kaart gebracht door middel van een literatuuronderzoek en het bevragen van de bezoekers en werknemers. Ook is advies uitgebracht over mogelijke nudges die toegepast kunnen worden.

Resultaten

Uit de literatuur komt naar voren dat het belangrijk is om zowel de fysieke omgeving als de individuele factoren van mensen te betrekken als men een gezonder voedingsaanbod wil bieden. Het blijkt dat interventies met een kleine reeks laagdrempelige technieken voor gedragsverandering (bijvoorbeeld het toevoegen en zichtbaar maken van gezond eten) beter lijken te werken voor mensen met een lage sociaaleconomische status dan interventies waarbij een groot aantal radicale technieken (zoals het wegnemen van al het ongezonde aanbod en het verbieden van gebruik van suiker of zout) worden gecombineerd. Het doel is om mensen te verleiden tot de gezonde keuze. Daarbij moet er rekening gehouden worden met de beperkingen die mensen ervaren. Zo is het aanbieden en zichtbaar maken van de gezonde optie niet voldoende als deze veel duurder is dan de ongezonde optie. Bezoekers gaven zelf namelijk aan dat ze er komen eten voor de lage prijs. Een aantal andere belangrijke factoren volgens zowel de literatuur, werknemers, als de bewoners zijn gemak en culturele verschillen, zoals een taalbarrière en het belang van halal voedsel.

De verschillende Huizen van de Wijk zijn elk op hun eigen manier bezig met gezondere voedingskeuzes. Over het algemeen wordt gezondere voeding als belangrijk erkend, maar is er hulp nodig bij wat ‘gezond’ inhoudt en hoe ze tot een gezonder aanbod (kunnen) komen. Zo zien drie Huizen van de Wijk soortgelijke kansen voor het bieden en stimuleren van een gezonder voedingsaanbod. Een paar voorbeelden hiervan zijn het aanbieden van (meer) fruit en gezonde voeding, dit aanbod meer zichtbaar maken, nudging toepassen en bewustzijn creëren bij bewoners door het beschikbaar stellen van kennis over gezond eten en leven.

De literatuur geeft aan dat het helpt het om informatie over gezonde voeding te verstrekken, doelen stellen gemakkelijker te maken, herkennen van obstakels te stimuleren en sociale ondersteuning te plannen. Deze eenvoudige technieken bleken vooral nuttig in groepen met een laag inkomen.

Healthy’R heeft naast concrete aanbevelingen om het aanbod gezonder te maken (zoals het verminderen van suikers en zout en meer groenten), ook een aantal adviezen voor het aanprijzen ervan. Deze bestaan onder andere uit:

• Informatieborden over de impact van gezonde maaltijden. Denk hierbij aan hoeveel minuten men moet bewegen om een zakje chips weer te verbranden of het zout of suikergehalte van een product;
• een freemium, waar mensen een sample kunnen nemen van een nieuwe maaltijd;
• het aanmoedigen via een combinatiedeal, bijvoorbeeld bij een gezond broodje een gratis flesje water of het goedkoper aanbieden van koffie met bananenbrood dan koffie met een gevulde koek;
• een stempelkaart waarmee bezoekers kunnen sparen voor een gratis gezonde snack of smoothie wanneer zij kiezen voor een gezonde optie;
• feedback, zoals een blije smiley op het bonnetje of een compliment van de kassamedewerker bij een gezonde keuze;
• het gezonde aanbod visueel aanlokkelijker te maken dan de rest van het aanbod.